12 Mechanische eigenschappen van plaatmetaal: Essentieel voor ingenieurs en constructeurs

Heb je je ooit afgevraagd wat plaatmetaal zo veelzijdig maakt in de techniek? Dit artikel verkent de fascinerende wereld van plaatmetaal en duikt in de materiaaleigenschappen, fabricageprocessen en ontwerpoptimalisaties. Aan het eind zul je begrijpen hoe deze elementen samen sterkere, betrouwbaardere metalen onderdelen maken.

Mechanische eigenschappen van plaatmaterialen

Inhoudsopgave

Soorten plaatmaterialen

Roestvrij staal

Roestvrij staal is een veelzijdig en veelgebruikt plaatmateriaal dat bekend staat om zijn corrosiebestendigheid, sterkte en esthetische aantrekkingskracht. Het wordt ingedeeld in verschillende types op basis van de microstructuur en samenstelling:

  • Austenitisch roestvast staal: Dit niet-magnetische roestvast staal uit de 300-serie bevat veel chroom en nikkel en weinig koolstof. Het is zeer vormbaar, lasbaar en corrosiebestendig. Veel voorkomende toepassingen zijn voedselverwerkende apparatuur, auto-onderdelen en bouwmaterialen. In de voedingsindustrie wordt het bijvoorbeeld gebruikt voor keukenapparatuur en opslagtanks vanwege de niet-reactieve aard.
  • Ferritisch roestvrij staal: Dit magnetische roestvrij staal, dat deel uitmaakt van de 400-serie, bevat 11-30% chroom en weinig tot geen nikkel. Het is niet warmtebehandelbaar en wordt gebruikt in toepassingen waar corrosiebestendigheid en esthetiek belangrijk zijn, zoals decoratieve objecten en constructies die worden blootgesteld aan zeewater. Ferritisch roestvast staal wordt vaak gebruikt in uitlaatsystemen voor auto's en industriële apparatuur.
  • Martensitisch roestvast staal: Martensitisch roestvast staal staat bekend om zijn warmtebehandelbaarheid en corrosiebestendigheid, bevat geen nikkel en biedt een scala aan hardheden en sterktes. Het wordt vaak gebruikt in componenten en structurele onderdelen die onder hoge druk staan, zoals turbinebladen en chirurgische instrumenten.

Koudgewalst staal (CRS)

Koudgewalst staal wordt geproduceerd door warmgewalst staal verder te bewerken voor een gladdere afwerking en nauwere toleranties. Het is verkrijgbaar in de legeringen 1008 en 1018 en wordt gekenmerkt door zijn hogere sterkte in vergelijking met warmgewalst staal. Koudgewalst staal wordt vaak gebruikt in toepassingen met hoge toleranties, commerciële gebouwen en opslagconstructies. De gladde afwerking en goede lasbaarheid maken het ideaal voor carrosseriedelen van auto's en huishoudelijke apparaten.

Gegalvaniseerd staal

Gegalvaniseerd staal is bedekt met een laag zink om het te beschermen tegen roest en corrosie. Deze coating verbetert de duurzaamheid en vervormbaarheid van het materiaal, waardoor het geschikt is voor toepassingen die worden blootgesteld aan vocht en andere corrosieve omgevingen. Veel voorkomende toepassingen zijn auto-onderdelen, aan water blootgestelde goederen, kasapparatuur, emmers, irrigatiepijpen en boten. Gegalvaniseerd staal wordt bijvoorbeeld veel gebruikt bij de bouw van buitenconstructies zoals hekken en dakbedekking vanwege de lange levensduur en weerstand tegen verwering.

Aluminium

Aluminium staat bekend om zijn hoge sterkte-gewichtsverhouding en natuurlijke corrosiebestendigheid. Verschillende soorten aluminium worden gebruikt in plaatwerktoepassingen, elk met specifieke eigenschappen:

  • Rang 1100: Deze kwaliteit biedt een uitstekende corrosiebestendigheid, verwerkbaarheid en een hoog thermisch en elektrisch geleidingsvermogen. Het wordt vaak gebruikt in transmissielijnen en elektriciteitsnetten, maar ook in verpakkingsmaterialen zoals folie en blikjes vanwege de vervormbaarheid.
  • Rang 3003: Met zijn gemiddelde sterkte en goede verwerkbaarheid wordt deze kwaliteit gebruikt in warmtewisselaars en kookgerei. Omdat het gemakkelijk te vormen is, is het ideaal voor de productie van drankblikjes en dakplaten.
  • Rang 5052: Deze sterke, vormbare, lasbare en corrosiebestendige kwaliteit wordt veel gebruikt in chemische, mariene en voedselverwerkende toepassingen. Het wordt bijvoorbeeld gebruikt in brandstoftanks en maritieme constructies vanwege de weerstand tegen zoutwatercorrosie.
  • Kwaliteit 6061: 6061 is een stevige structurele legering en wordt gebruikt in extrusies en onderdelen met hoge sterkte, zoals frames voor vrachtwagens en schepen. Het wordt ook vaak gebruikt in de ruimtevaartindustrie voor vliegtuigfittingen en auto-onderdelen.

Koper/Brons

  • Koper: Koper wordt gewaardeerd om zijn uitstekende geleidende eigenschappen, esthetische aantrekkingskracht en corrosiebestendigheid. Het wordt vaak gebruikt in bedrading, elektrische benodigdheden, sanitair en voertuigonderdelen. In de bouw wordt koper gebruikt voor daken en dakgoten vanwege de duurzaamheid en bestendigheid tegen weersomstandigheden.
  • Messing: Messing, een legering van koper en zink, is gemakkelijk koud te bewerken, te lassen en te solderen. Het vormt een beschermende oxidelaag (patina) die het beschermt tegen verdere corrosie, waardoor het ideaal is voor architecturale en consumentenproducten. Messing wordt vaak gebruikt in muziekinstrumenten, decoratieve hardware en sanitair.

Andere materialen

  • Warmgewalst staal: Deze minder bewerkte vorm van staal heeft een ruwere afwerking, maar is kosteneffectiever dan koudgewalst staal. Het wordt vaak gebruikt in de bouw en machinebouw waar de afwerking van het oppervlak niet kritisch is. Warmgewalst staal wordt bijvoorbeeld gebruikt bij de productie van I-balken en spoorrails.
  • Aluminiumlegeringen (andere kwaliteiten):
    • Aluminium 5754: Deze legering staat bekend om zijn goede thermische geleidbaarheid, lasbaarheid en weerstand tegen spanningscorrosie en wordt gebruikt in offshoreconstructies en containers. Het wordt ook gebruikt in de auto-industrie voor brandstoftanks en carrosseriepanelen.
    • Aluminium 7075: Deze sterke, taaie legering biedt een uitstekende weerstand tegen vermoeiing en wordt gebruikt in structurele onderdelen voor vliegtuigen. De superieure sterkte-gewichtsverhouding maakt het ideaal voor ruimtevaarttoepassingen, zoals vleugelliggers en romponderdelen.

Inzicht in de eigenschappen en toepassingen van deze plaatmaterialen is cruciaal voor het selecteren van het juiste materiaal voor specifieke productieprojecten. Dit zorgt ervoor dat de gefabriceerde onderdelen voldoen aan de vereiste normen voor vervormbaarheid, lasbaarheid, corrosiebestendigheid, sterkte, gewicht en kosten. Bovendien kunnen factoren zoals milieu-impact en duurzaamheid een verdere leidraad zijn bij de materiaalselectie in verschillende industrieën.

Mechanische eigenschappen van plaatmetaal

Mechanische eigenschappen van plaatmetaal

Treksterkte

Treksterkte

De maximale spanning die een plaat metaalmateriaal ondergaat voordat het breekt, staat bekend als de treksterkte. De meeteenheid is N/mm2 of MPa, en wordt weergegeven door het symbool σb. Treksterkte is een van de indicatoren van de algehele sterkte van een metaal.

Buigsterkte

Buigsterkte

De maximale spanning die een doorsnede ondervindt wanneer er een belasting wordt uitgeoefend tussen twee punten van een proefstuk wordt de buigsterkte genoemd. De meeteenheid is N/mm2 of MPa, en wordt weergegeven door het symbool σbb. Buigsterkte is een van de indicatoren van de algemene sterkte van een metaal.

③ Samendruksterkte

Druksterkte

De maximale spanning die een plaatmetaal materiaal onder druk kan verdragen zonder te breken, staat bekend als de druksterkte. De meeteenheid is N/mm2 of MPa, en wordt weergegeven door het symbool σbc.

④ Opbrengststerkte

Opbrengststerkte

Opbrengststerkte verwijst naar de spanning van een metaalmonster tijdens het uitrekken wanneer de belasting niet meer toeneemt maar het monster blijft vervormen. De meeteenheid is N/mm2 of MPa, en wordt weergegeven door het symbool σs. De vloeigrens is de drukwaarde bij het vloeipunt.

Voor materialen die geen duidelijke vloeipunt vertonen, wordt de spanningswaarde die een permanente vervorming van 0,2% veroorzaakt vaak beschouwd als de vloeigrens.

Schuifsterkte

Dit verwijst naar de maximale belasting van de oorspronkelijke dwarsdoorsnede van het afschuifgebied voordat het monster afschuift.

De eenheid is: N/mm2 of MPa en symbool is στ.

Elastische grens

Elastische grens

Het verwijst naar de maximale spanning van het proefstuk onder de voorwaarde dat het proefstuk vervormt nadat de externe kracht verdwijnt en de oorspronkelijke toestand kan herstellen.

De eenheid is: N/mm2 of MPa en symbool is σe.

⑦ Breukvlak krimppercentage

Breukvlak krimppercentage

Het is het percentage van de oorspronkelijke doorsnede dat krimpt na trekbelasting.

Het symbool is ψ en het is een van de plastische indexen van materialen.

Verlengingsverhouding

breukrek

Verwijst naar het percentage van de rek van het monstermateriaal en de oorspronkelijke lengte nadat het monstermateriaal is gebroken.

Rek is ook een van de plastische indicatoren van materialen en het symbool is δ.

Hardheid

Hardheid

Het verwijst naar het vermogen van het materiaal om weerstand te bieden tegen hard in het oppervlak drukken.

Er zijn drie soorten hardheid: Brinell-hardheidRockwell-hardheid en Vickers-hardheid.

Over het algemeen neemt de hardheid van staal toe met de toename van koolstofgehalte in staal.

Brinellhardheid (HB)

brinellhardheid

Een manier om hardheid weer te geven en te meten is door middel van de Brinell hardheidstest. Bij deze test wordt een stalen kogel afgekoeld en vervolgens onder een bepaalde druk gedurende een bepaalde tijd in het materiaaloppervlak gedrukt. De verhouding tussen de uitgeoefende drukbelasting en de oppervlakte van de indrukking wordt dan berekend en deze verhouding vertegenwoordigt de Brinell hardheid.

Rockwell-hardheid (HR)

Rockwell hardheid

Een andere methode om hardheid weer te geven en te meten is de Rockwell hardheidstest. Bij deze test wordt een diamantkegel of stalen kogel na afschrikken in het materiaaloppervlak gedrukt en vervolgens wordt de hardheid bepaald op basis van de diepte van de indrukking.

De Rockwell hardheid is onderverdeeld in drie categorieën: HRA, HRB en HRC, die gebaseerd zijn op verschillende testobjecten en drukken.

HRA: De hardheidswaarde wordt verkregen door 1470N druk uit te oefenen met een diamantkop met een kegelhoek van 120 graden op de testmonsters. Het is geschikt voor het meten van de oppervlakte dovende laag, carbonerende laag, en harde legering materialen.

HRB: De hardheidswaarde wordt verkregen door 980N druk uit te oefenen met een stalen kogel met een diameter van 1,59 mm. Hij is geschikt voor het meten van zachte metalen zoals non-ferrometalen, gegloeid en genormaliseerd staal.

HRC: De hardheidswaarde wordt verkregen door 588N druk uit te oefenen met behulp van een diamantkegel met een hoek van 120 graden op de testmonsters. Het is geschikt voor het meten van harde metalen zoals gehard staal en gehard staal.

Tabel mechanische eigenschappen metaal

Voor de grafiek van de mechanische eigenschappen van metaal, inclusief afschuifsterkte, treksterkte, vloeigrens, kun je bekijk het hier.

Wat zijn de specifieke verschillen tussen SGCC- en SECC-materialen op het gebied van hardheid, vervormbaarheid en lasbaarheid?

De verschillen tussen SGCC- en SECC-materialen op het gebied van hardheid, taaiheid en lasbaarheid manifesteren zich op de volgende manieren:

Hardheid: SGCC-materiaal is harder dan SECC-materiaal. Dit kan worden toegeschreven aan het reductiegloeiproces tijdens het thermisch verzinken, dat SGCC iets harder maakt.

Vervormbaarheid: SGCC is minder vervormbaar. Door de hogere hardheid is SGCC gevoelig voor breuken of schade tijdens het stansen of dieptrekken. Dieptrekken moet dus vermeden worden bij de toepassing.

Lasbaarheid: SGCC heeft een slechtere lasbaarheid. Dit kan te wijten zijn aan de dikkere zinklaag die gemakkelijk loslaat tijdens het lassen, wat de laskwaliteit beïnvloedt. Hoewel SECC ook een gegalvaniseerde staalplaat is, zijn de vervormbaarheid en verfbaarheid daarentegen superieur aan SGCC, wat indirect zijn voordeel in lasbaarheid kan weerspiegelen.

Wat zijn enkele succesvolle gevallen of theoretische grondslagen voor het vermijden van vervorming van vlakke plaat onder kracht door ontwerpoptimalisatie?

Om het probleem van vervorming in vlakke plaat onder kracht door ontwerpoptimalisatie te vermijden, kunnen de volgende methoden worden toegepast:

Versterkingsribben toevoegen: Door versterkingsribben toe te voegen aan het plaatmetalen onderdeel kunnen de sterkte en stijfheid van het plaatmetalen onderdeel worden verbeterd. Deze methode is eenvoudig en effectief en is geschikt voor situaties waarin de structurele stabiliteit moet worden verbeterd.

Voeg bochten, flenzen of gezoomde randen toe: Deze procesbewerkingen kunnen extra lagen metaal toevoegen aan de randen van het plaatmetalen onderdeel, waardoor de trek- en druksterkte worden verbeterd. Deze ontwerpmethode helpt om spanning te verspreiden, plaatselijke spanningsconcentratie te verminderen en zo de algehele structurele sterkte te verbeteren.

Voeg reliëfbobbels toe door golfvorming: Door reliëf aan het oppervlak van het plaatmetaal toe te voegen, kan het niet alleen het uiterlijk verfraaien, maar ook het draagvermogen en de weerstand tegen vervorming van het plaatmetaal vergroten. Deze methode is geschikt voor toepassingsscenario's met hoge eisen voor structurele prestaties.

Rationeel constructief ontwerp: Bij het ontwerp van plaatwerkonderdelen moet rekening worden gehouden met de eisen en eigenschappen van de verwerkingstechnologie, terwijl ook rekening moet worden gehouden met batchgrootte, kosten en productie-efficiëntie. Een rationeel structureel ontwerp is een eerste vereiste om ervoor te zorgen dat plaatmetalen onderdelen een hoge sterkte en stijfheid hebben.

Gebruik het ontwerp tijdens de plastische vervormingsfase: Volgens de plasticiteitstheorie zal, wanneer het lokale materiaal van de constructie de fase van plastische vervorming ingaat, de spanning zich herverdelen om de spanningsverdeling gelijkmatiger te maken, waardoor het draagvermogen van de constructie verbetert. Daarom kan het overwegen van geschikte plastische vervorming in het ontwerp de constructie stabieler maken onder kracht en vervorming door overmatige spanningsconcentratie voorkomen.

Hoe belangrijk is bij het ontwerpen van plaatmetaal de invloed van de juiste gatafmetingen, interne radii en buighoogtes en -radii op het verbeteren van de prestaties van plaatmetaal?

Bij het ontwerpen van plaatwerkonderdelen hebben de juiste gatgrootte, interne radius en buighoogte en -radius een grote invloed op de prestaties van het plaatwerk. Ten eerste moet de positionering van gaten rekening houden met de invloed van het fabricageproces. Zo kunnen gaten die te dicht bij de rand zitten vervormen of zelfs barsten door uitrekking van het materiaal, wat het belang onderstreept van een goed gatontwerp om fabricageproblemen te voorkomen.

Bovendien is de minimale grootte van het geponste gat gerelateerd aan de vorm van het gat, de mechanische eigenschappen van het materiaal en de dikte van het materiaal. Met deze factoren moet rekening worden gehouden tijdens het ontwerp om ervoor te zorgen dat het ponsproces de pons niet beschadigt of de kwaliteit van het eindproduct in gevaar brengt.

De buighoogte moet minstens tweemaal de plaatdikte plus de buigradius bedragen. Dit ontwerpprincipe zorgt voor een gelijkmatige plastische vervorming van het materiaal tijdens het buigproces, waardoor de nauwkeurigheid en kwaliteit van de plaatwerkonderdelen verbetert.

Als het ontwerp een rechthoekhoogte vereist die minder is dan twee keer de plaatdikte, moeten er maatregelen worden genomen om de buighoogte te vergroten om te voorkomen dat er ondiepe groeven in de buigvervormingszone worden verwerkt voor het buigen, zodat de kwaliteit van de buigvorming gewaarborgd blijft.

Het aantal buigbewerkingen bij de productie van plaatmetalen onderdelen heeft ook een directe invloed op de matrijskosten en de buignauwkeurigheid. Het verminderen van het aantal buigbewerkingen kan de matrijskosten verlagen en de buignauwkeurigheid verbeteren, dus het is cruciaal om het aantal buigbewerkingen tijdens het ontwerp te minimaliseren.

Bovendien moeten de buitenvorm en de binnengaten van de geponste onderdelen scherpe hoeken vermijden, omdat scherpe hoeken de levensduur van de matrijs kunnen beïnvloeden. Dit is een andere belangrijke factor om rekening mee te houden tijdens het ontwerpen van plaatwerkonderdelen.

De juiste gatgrootte, inwendige radius en buighoogte en -radius zijn van vitaal belang om de prestaties van plaatwerk te verbeteren. Door deze parameters redelijk te ontwerpen, kunnen fabricageproblemen effectief worden voorkomen en kunnen de kwaliteit en nauwkeurigheid van de plaatwerkonderdelen worden verbeterd. Tegelijkertijd kan het ook helpen om de kosten te verlagen en de productie-efficiëntie te verbeteren.

Vergeet niet: sharing is caring! : )
Shane
Auteur

Shane

Oprichter van MachineMFG

Als oprichter van MachineMFG heb ik meer dan tien jaar van mijn carrière gewijd aan de metaalbewerkingsindustrie. Door mijn uitgebreide ervaring ben ik een expert geworden op het gebied van plaatbewerking, verspaning, werktuigbouwkunde en gereedschapsmachines voor metalen. Ik denk, lees en schrijf voortdurend over deze onderwerpen en streef er voortdurend naar om voorop te blijven lopen in mijn vakgebied. Laat mijn kennis en expertise een aanwinst zijn voor uw bedrijf.

Dit vind je misschien ook leuk
We hebben ze speciaal voor jou uitgezocht. Lees verder en kom meer te weten!
MachineMFG
Til uw bedrijf naar een hoger niveau
Abonneer je op onze nieuwsbrief
Het laatste nieuws, artikelen en bronnen, wekelijks naar je inbox gestuurd.
© 2025. Alle rechten voorbehouden.

Neem contact met ons op

Je krijgt binnen 24 uur antwoord van ons.