Het smeltpunt is een kritieke factor om rekening mee te houden bij het verwerken van metalen materialen. Het wordt gedefinieerd als de temperatuur waarbij een zuivere stof onder een specifieke druk overgaat van vaste naar vloeibare toestand. Op dit punt zijn de chemische potentialen van de vaste en vloeibare fase in evenwicht. Voor metalen is het smeltpunt [...]
Het smeltpunt is een kritieke factor om rekening mee te houden bij het verwerken van metalen materialen. Het wordt gedefinieerd als de temperatuur waarbij een zuivere stof onder een specifieke druk overgaat van vaste naar vloeibare toestand. Op dit punt zijn de chemische potentialen van de vaste en vloeibare fasen in evenwicht.
Voor metalen variëren de smeltpunten sterk tussen de verschillende elementen en legeringen. Het metaal met het hoogste smeltpunt is wolfraam (W) bij 3422°C (6192°F), terwijl kwik (Hg) het laagste smeltpunt onder de metalen heeft bij -38,83°C (-37,89°F) onder standaard atmosferische druk.
Inzicht in smeltpunten is cruciaal bij metaalbewerkingsprocessen zoals gieten, lassen en warmtebehandeling. Het bepaalt de energie die nodig is voor faseovergangen, beïnvloedt de keuze van de juiste verwerkingstemperatuur en beïnvloedt de microstructuur en eigenschappen van het eindproduct.
In praktische toepassingen is het belangrijk om te weten dat onzuiverheden, legeringselementen en druk het smeltpunt van metalen aanzienlijk kunnen veranderen. Het toevoegen van koolstof aan ijzer verlaagt bijvoorbeeld het smeltpunt, wat van fundamenteel belang is bij de productie van staal.
Voor sterk gedispergeerde metaalnanodeeltjes worden de oppervlakte-effecten bovendien niet te verwaarlozen. In deze nanosystemen hangt de chemische potentiaal niet alleen af van de temperatuur en druk, maar ook van de deeltjesgrootte, wat leidt tot een grootteafhankelijk smeltgedrag. Dit fenomeen is vooral relevant bij geavanceerde fabricageprocessen met nanogestructureerde materialen.
Simpel gezegd kan alleen een bepaald smeltpunt de vorm van het metaal veranderen en zo verschillende producten smeden.
Daarom moeten we voor de verwerking eerst het smeltpunt van verschillende metalen begrijpen.
Laten we eens duiken in het smeltpunt van verschillende ferrometalen en non-ferrometalen.
Nee. | Metaal | Smeltpunt (℃) | Opmerking | |
---|---|---|---|---|
Ferrometaal | 1 | IJzer | 1535 | Het smeltpunt van staal is 1400-1500℃ en 1200℃ voor ruwijzer. |
2 | Chroom | 1890 | Puur metaal | |
3 | Mangaan | 1244 | Puur metaal | |
Non-ferrometalen | 1 | Aluminium | 660 | Puur metaal |
2 | Magnesium | 651 | Puur metaal | |
3 | Kalium | 63 | Puur metaal | |
4 | Natrium | 98 | Puur metaal | |
5 | Calcium | 815 | Puur metaal | |
6 | Strontium | 769 | Puur metaal | |
7 | Barium | 1285 | Puur metaal | |
8 | Koper | 1083 | Puur metaal | |
9 | Lood | 328 | Puur metaal | |
10 | Zink | 419 | Puur metaal | |
11 | Tin | 232 | Puur metaal | |
12 | Kobalt | 1495 | Puur metaal | |
13 | Nikkel | 1453 | Puur metaal | |
14 | Antimoon | 630 | Puur metaal | |
15 | Kwik | -39 | Puur metaal | |
16 | Cadmium | 321 | Puur metaal | |
17 | Bismut | 271 | Puur metaal | |
18 | Goud | 1062 | Puur metaal | |
19 | Zilver | 961 | Puur metaal | |
20 | Platina | 1774 | Puur metaal | |
21 | Ruthenium | 231 | Puur metaal | |
22 | Palladium | 1555 | Puur metaal | |
23 | Osmium | 3054 | Puur metaal | |
24 | Iridium | 2454 | Puur metaal | |
25 | Beryllium | 1284 | Puur metaal | |
26 | Lithium | 180 | Puur metaal | |
27 | Rubidium | 39 | Puur metaal | |
28 | Cesium | 29 | Puur metaal | |
29 | Titanium | 1675 | Puur metaal | |
30 | Zirkonium | 1852 | Puur metaal | |
31 | Hafnium | 2230 | Puur metaal | |
32 | Vanadium | 1890 | Puur metaal | |
33 | Niobium | 2468 | Puur metaal | |
34 | Tantaal | 2996 | Puur metaal | |
35 | Wolfraam | 3410 | Puur metaal | |
36 | Molybdeen | 2617 | Puur metaal | |
37 | Gallium | 30 | Puur metaal | |
38 | Indium | 157 | Puur metaal | |
39 | Thallium | 304 | Puur metaal | |
40 | Germanium | 937 | Puur metaal | |
41 | Rhenium | 3180 | Puur metaal | |
42 | Lanthaan | 921 | Puur metaal | |
43 | Cerium | 799 | Puur metaal | |
44 | Praseodymium | 931 | Puur metaal | |
45 | Neodymium | 1021 | Puur metaal | |
46 | Samarium | 1072 | Puur metaal | |
47 | Europium | 822 | Puur metaal | |
48 | Gadolinium | 1313 | Puur metaal | |
49 | Terbium | 1356 | Puur metaal | |
50 | Dysprosium | 1412 | Puur metaal | |
51 | Holmium | 1474 | Puur metaal | |
52 | Erbium | 1529 | Puur metaal | |
53 | Thulium | 1545 | Puur metaal | |
54 | Ytterbium | 819 | Puur metaal | |
55 | Lutecium | 1633 | Puur metaal | |
56 | Scandium | 1541 | Puur metaal | |
57 | Yttrium | 1522 | Puur metaal | |
58 | Thorium | 1750 | Puur metaal |
In het Periodiek Systeem der Elementen zijn silicium en boor twee niet-metalen met een smeltpunt van respectievelijk 1420°C en 2300°C. Deze waarden zijn echter niet de uitersten als we naar alle elementen kijken. Deze waarden zijn echter niet de uitersten als we naar alle elementen kijken.
De tabel geeft een duidelijk inzicht in de smeltpunten van verschillende elementen, waaronder metalen. Laten we eens kijken naar de elementen met het hoogste en laagste smeltpunt onder de metalen.
Caesium, een zilverwit alkalimetaal dat in 1860 werd ontdekt, heeft met 28,5 °C (83,3 °F) een van de laagste smeltpunten onder de metalen. Hierdoor is het vloeibaar bij iets meer dan kamertemperatuur, na kwik het laagste smeltpunt onder de metalen.
Aan de andere kant van het spectrum heeft wolfraam het hoogste smeltpunt van alle zuivere metalen. Het smeltpunt van wolfraam, dat in 1783 werd ontdekt door Spaanse scheikundigen, is 3414°C (6177°F), waardoor het uitzonderlijk goed bestand is tegen hitte en waardevol is in toepassingen met hoge temperaturen.
Het is vermeldenswaard dat sommige verbindingen zelfs wolfraam overtreffen in termen van smeltpunt. Bepaalde carbiden hebben bijvoorbeeld een nog hoger smeltpunt. Tantaalcarbide (TaC) en hafniumcarbide (HfC) hebben smeltpunten van respectievelijk 3880°C (7016°F) en 3900°C (7052°F), wat hun buitengewone thermische stabiliteit aantoont.
Deze extreme smeltpunten tonen het brede scala aan thermische eigenschappen van verschillende elementen en verbindingen en benadrukken hun diverse toepassingen in de materiaalwetenschap en engineering.